Thứ tư, 18/09/2024, 10:33 (GMT+7)
TẠI SAO GÓC ĐẶT BÁNH XE LẠI QUAN TRỌNG ĐỐI VỚI AN TOÀN VÀ HIỆU SUẤT CỦA XE ?
Việc hiệu chỉnh đúng các góc đặt bánh xe không những giúp tăng tuổi thọ của lốp mà còn nâng cao an toàn cũng như thoải mái khi vận hành xe. Thông thường các tài xế chỉ tiến hành kiểm tra căn chỉnh hệ thống lái hoặc tiến hành kiểm tra tổng thể khi xe có hiện tượng bất thường khi di chuyển. Tuy nhiên, nếu các góc đặt bánh xe trên bị sai hoặc không đúng tiêu chuẩn đều có thể dẫn tới những mối nguy hại cho người lái như: nhao lái, mất lái, lốp mòn không đều…, khiến người lái xe nhẹ thì mệt mỏi khi vận hành xe, tốn kém nhiều chi phí thay lốp, nặng là gặp những nguy cơ về tai nạn khi lưu thông trên đường.
Góc đặt bánh xe là gì?
Để một chiếc xe vận hành êm ái, dễ điều chỉnh phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên, các thông số cơ bản và quan trọng nhất ảnh hưởng đến vận hành xe khi cần cân chỉnh góc đặt bánh xe là góc Camber, góc Caster và độ chụm (Toe).
Căn chỉnh đặt bánh xe giúp dễ dàng điều khiển xe cũng như đảm bảo an toàn
Độ chụm bánh xe là cầu nối giữa các hệ thống treo, hệ thống chuyển động của toàn bộ chiếc xe.
Trên thực tế, sau thời gian dài xe vận hành sẽ khiến nhiều chi tiết trong động cơ hao mòn hay các chi tiết cơ khí lâu ngày bị lỏng dẫn đến việc độ chụm bánh xe bị lệch so với tiêu chuẩn ban đầu của các nhà sản xuất. Mọi chi tiết hay cảm giác lái có thể vẫn duy trì bình thường cho đến khi chiếc xe xuất hiện các dấu hiệu lạ. Khi để bị lệch lâu ngày có thể khiến chiếc xe mất lái, gây ra mòn lốp không đều.
Độ chụm bánh xe hay góc đặt bánh xe là hiệu số khoảng cách giữa hai má lốp đo từ phía sau với khoảng cách giữa hai má lốp đo từ phía trước trên cùng một trục xe. Góc đặt bánh xe là một trong các thông số do nhà sản xuất đưa ra giúp xe vận hành ổn định và an toàn, thường có đơn vị được tính bằng độ, phút, inch hay mm.
Độ chụm bánh xe có 2 loại, độ chụm âm và độ chụm dương. Độ chụm dương (toe-in) là khi hai bánh xe hướng vào nhau. Lúc này, khoảng cách giữa hai má lốp trước nhỏ hơn khoảng cách hai má lốp sau. Ngược lại, độ chụm âm (toe–out) là hai bánh xe hướng ra ngoài. Khi đó, khoảng cách giữa hai má lốp trước lớn hơn khoảng cách hai má lốp sau. Góc toe là góc được tạo bởi hướng bánh xe và trục thẳng đứng khi nhìn từ trên cao. Đây là góc quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến độ mòn của lốp.
Độ chụm bánh xe có liên quan tới rất nhiều các chi tiết cơ khí như rô-tuyn, cao su, bi moay-ơ, bulong, đai ốc, hệ thống treo…
Lý do thường gặp nhất là do xe bị va chạm sau tai nạn giao thông hoặc sau một thời gian dài vận hành, các chi tiết cơ khí trong máy (dàn rô-tuyn, cao su, bi moay-ơ…) bị mòn. Việc bị lệch góc đặt bánh xe đôi khi chỉ sau một cú xóc mạnh cũng có thể xảy ra .
Xe thường xuyên chạy trên đường xấu, vượt chướng ngại vật với tốc độ cao cũng dễ khiến độ chụm bánh xe bị lệch. Bánh xe được thiết kế mang tính hình học tối ưu, không chỉ có chức năng nâng đỡ toàn bộ tải trọng của xe mà còn mang đến cho người lái trải nghiệm cảm giác lái mượt mà, dứt khoát với khả năng vận hành mạnh mẽ cũng như độ bám đường chắc chắn. Vì thế, khi xe liên tục vận hành trên những cung đường xấu, địa hình phức tạp, vượt qua các chướng ngại vật với tốc độ cao mà không được bảo dưỡng thường xuyên sẽ khiến độ chụm bánh xe bị lệch và mất cân bằng.
Góc Caster
Là góc ngả về phía trước hoặc phía sau của trục quay bánh lái so với phương thẳng đứng nhìn từ bên cạnh xe. Caster được đo bằng độ và phút. Caster dương khi trục quay bánh lái ngả về phía sau, caster âm khi trục quay bánh lái ngả về phía trước, caster bằng không khi trục quay bánh lái trùng với phương thẳng đứng.
- Chức năng: Caster dương làm cho bánh lái luôn chuyển động theo hướng của khung xe và tự động trả lái sau khi vào cua (do thiết kế trục quay bánh lái nghiêng về phía sau nên khi xe có xu hướng quay vòng thì trọng lượng của xe sẽ đè lên trục moay ơ của bánh xe bắt nó quay về hướng chạy thẳng)
- Các bệnh do Caster không đúng tiêu chuẩn gây ra: Caster bị sai so với tiêu chuẩn không gây ăn mòn lốp. Nếu caster hai bên trái và phải không bằng nhau thì xe sẽ có xu hướng nhao về bên ít dương hơn (ví dụ caster bên trái là + 1.5 độ; caster bên phải là + 2.5 độ - xe sẽ bị nhao lái về bên trái).